Kiểm tra cầu quy trình, tần suất và hậu quả nếu bỏ qua kiểm tra
Đăng bởi Admin vào lúc 13:59 - 12/11/2025
Kiểm tra cầu là hoạt động sống còn nhằm đảm bảo an toàn giao thông và tuổi thọ công trình. Việc bỏ qua hoặc thực hiện sơ sài công tác này có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc không lường trước được. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết quy trình kiểm tra cầu chuẩn, xác định tần suất cần thiết, và nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng nếu không tuân thủ quy định bảo trì.
Kiểm tra cầu là một công tác quản lý tài sản hạ tầng giao thông đường bộ thiết yếu, đóng vai trò sống còn trong việc đảm bảo an toàn giao thông, tuổi thọ công trình và an ninh kinh tế, xã hội. Vậy bao lâu nên kiểm tra cầu, quy trình kiểm tra cẩu chuẩn ra sao và ai chịu trách nhiệm khi cầu bị hư hỏng? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp ngay cho bạn!
Công trình cầu chịu tác động của nhiều yếu tố gây hại trong suốt quá trình khai thác, khiến việc kiểm tra cầu định kỳ trở nên vô cùng quan trọng.
Đảm bảo An toàn Giao thông (ATGT): Đây là lý do hàng đầu. Kiểm tra cầu giúp phát hiện các khiếm khuyết kết cấu tiềm ẩn như vết nứt dầm, ăn mòn cốt thép, lún mố, sập đổ trụ cầu... Nếu không được phát hiện, những hư hỏng này có thể dẫn đến sự cố sập cầu, gây tai nạn thảm khốc về người và tài sản.
Kéo dài tuổi thọ công trình: Bảo trì và sửa chữa kịp thời các hư hỏng nhỏ sau khi kiểm tra cầu giúp ngăn chặn chúng phát triển thành các hư hỏng lớn, phức tạp, tiết kiệm chi phí sửa chữa tổng thể về sau, qua đó kéo dài tuổi thọ khai thác của cầu.
Đảm bảo khả năng khai thác: Kiểm tra cầu xác định khả năng chịu tải thực tế của cầu, giúp cơ quan quản lý điều chỉnh tải trọng và tốc độ lưu thông phù hợp, tránh tình trạng quá tải cục bộ làm cầu nhanh chóng xuống cấp.
Tuân thủ quy định pháp luật: Công tác kiểm tra cầu là một phần của quy trình quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, được quy định chặt chẽ trong các thông tư, nghị định chuyên ngành của Bộ Giao thông Vận tải.
Kiểm tra cầu thường xuyên là "khám sức khỏe" định kỳ, giúp công trình luôn duy trì trạng thái tốt nhất để phục vụ nhân dân.
Kiểm tra cầu thường xuyên để duy trì trạng thái tốt nhất cho cầu
2. Quy trình kiểm tra cầu chuẩn
Mặc dù quy trình chi tiết có thể khác nhau tùy theo loại cầu và cấp độ kiểm tra, nhưng một quy trình kiểm tra cầu chuẩn tại Việt Nam thường bao gồm các bước cơ bản sau:
2.1. Chuẩn bị hồ sơ và kế hoạch
Thu thập, nghiên cứu hồ sơ lý lịch cầu (bản vẽ thiết kế, hồ sơ hoàn công, các báo cáo kiểm tra cầu và bảo trì trước đó).
Lập kế hoạch kiểm tra cầu chi tiết, bao gồm danh mục các hạng mục cần kiểm tra, phương pháp thực hiện, nhân lực, thiết bị và biện pháp đảm bảo an toàn giao thông.
2.2. Kiểm tra trực quan (Kiểm tra thường xuyên)
Kiểm tra cầu bằng mắt thường và các dụng cụ đơn giản (thước đo, máy ảnh) để tìm kiếm các dấu hiệu hư hỏng rõ ràng: vết nứt, bong tróc bê tông, rỉ sét kết cấu thép, biến dạng vật lý, lún sụt mặt cầu, hư hỏng hệ thống thoát nước, lan can.
Kiểm tra các bộ phận thường xuyên chịu tác động như gối cầu, khe co giãn, hệ thống lan can, và mố trụ cầu (đặc biệt là trụ ngập nước).
2.3. Kiểm tra chuyên sâu (Kiểm tra định kỳ)
Sử dụng thiết bị chuyên dụng để đánh giá định lượng mức độ hư hỏng. Các phương pháp phổ biến trong kiểm tra cầu gồm:
Siêu âm/Đo độ dày: Kiểm tra độ đặc chắc của bê tông, độ dày lớp phủ chống ăn mòn.
Thử tải: Thử tải tĩnh và tải động (với tải trọng mô phỏng theo tiêu chuẩn) để đánh giá khả năng chịu lực thực tế của cầu.
Kiểm tra phi phá hủy (NDT): Dùng phương pháp siêu âm (UT), từ tính (MT), hoặc chụp ảnh phóng xạ (RT) để phát hiện khuyết tật bên trong vật liệu (ví dụ: vết nứt bên trong dầm bê tông cốt thép, hoặc mối hàn kết cấu thép).
Đo độ võng, độ nghiêng: Sử dụng máy kinh vĩ, thiết bị đo độ nghiêng để xác định biến dạng hình học của cầu.
2.4. Phân tích, báo cáo và đề xuất giải pháp
Tổng hợp dữ liệu thu thập được từ các đợt kiểm tra cầu.
Phân tích nguyên nhân và đánh giá mức độ nguy hiểm của các hư hỏng.
Xếp loại tình trạng kỹ thuật của cầu theo tiêu chuẩn (ví dụ: xếp loại theo Cấp độ khai thác).
Đề xuất các biện pháp bảo trì, sửa chữa, hoặc nâng cấp.
Thực hiện quy trình kiểm tra cầu chuẩn tại Việt Nam
3. Tần suất kiểm tra cầu theo khuyến nghị và quy định
Tần suất kiểm tra và tuần tra cầu được quy định rõ trong các văn bản pháp lý của Bộ Giao thông Vận tải, nhằm đảm bảo mọi cây cầu đều được theo dõi, đánh giá thường xuyên, kịp thời phát hiện các dấu hiệu hư hỏng tiềm ẩn.
Căn cứ tại khoản 6, Điều 14, Thông tư 12/2014/TT-BGTVT, quy định về việc tuần tra theo dõi tình trạng cầu như sau:
Số lần tuần tra cầu:
Tối thiểu 01 lần/tuần đối với cầu đưa vào khai thác dưới 05 năm.
Tối thiểu 02 lần/tuần đối với cầu đã khai thác từ 05 năm trở lên.
01 lần/ngày đối với tất cả các cầu trong những ngày có bão, lũ, lụt.
Ngoài ra, các trường hợp đặc biệt khác được thực hiện theo yêu cầu của Chủ quản lý sử dụng cầu hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền, khi cầu có dấu hiệu xuống cấp, có nguy cơ mất an toàn.
Hình thức thực hiện: Công tác tuần tra theo dõi tình trạng cầu có thể thực hiện độc lập hoặc kết hợp với công tác bảo dưỡng thường xuyên cầu, tùy theo kế hoạch của đơn vị quản lý.
Hoạt động này được ví như “khám sức khỏe hàng tuần” cho công trình, đặc biệt quan trọng với các cầu giao thông nông thôn – nơi thường xuyên chịu tác động của thời tiết khắc nghiệt và lưu lượng xe quá tải cục bộ.
Kiểm tra cầu hàng tuần đánh giá sức khỏe và độ bền của cầu
4. Hậu quả khi không thực hiện kiểm tra cầu và bảo trì đúng quy trình
Việc lơ là, bỏ qua công tác kiểm tra cầu và bảo trì đúng quy trình có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc, gây thiệt hại nghiêm trọng cả về người và của như:
Sập cầu gây tai nạn thảm khốc: Sự cố sập cầu không báo trước thường là hậu quả của việc tích tụ hư hỏng trong thời gian dài mà không được kiểm tra cầu phát hiện.
Gây tắc nghẽn giao thông và thiệt hại kinh tế: Khi cầu hỏng nặng hoặc sập, tuyến đường huyết mạch bị gián đoạn, gây ách tắc, cô lập khu vực, cản trở lưu thông hàng hóa và đi lại của người dân, dẫn đến thiệt hại kinh tế hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng.
Ví dụ thực tế: Trên thế giới và ở Việt Nam, đã có nhiều vụ sập cầu do không kịp thời kiểm tra cầu hoặc không bảo trì đúng mức. Sự cố cầu Ghềnh (Đồng Nai) năm 2016 (dù nguyên nhân chính là va chạm tàu) đã cho thấy rõ mức độ gián đoạn giao thông đường sắt nghiêm trọng như thế nào.
Hay các sự cố hư hỏng đột ngột của nhiều cầu dân sinh, cầu treo tại khu vực miền núi sau mưa lũ, nơi công tác kiểm tra cầu thường xuyên còn hạn chế, đã gây ra thiệt hại về người và của rất lớn.
Lơ là việc kiểm tra cầu gây thiệt hại nghiêm trọng
5. Đơn vị nào cung cấp dịch vụ kiểm tra cầu uy tín?
Có bao giờ bạn giật mình khi nghe tin một cây cầu sập chỉ vì “lâu rồi chưa được kiểm tra”? Thực tế, hơn 70% sự cố cầu hư hỏng tại Việt Nam đều xuất phát từ việc thiếu kiểm tra định kỳ hoặc kiểm tra không đúng quy trình kỹ thuật.
Hậu quả không chỉ là những thiệt hại hàng chục tỷ đồng, mà còn là trách nhiệm pháp lý và tinh thần nặng nề nếu xảy ra sự cố về người.
Và đó chính là lý do Bách Khoa ra đời, đơn vị tiên phong trong kiểm định và kiểm tra cầu chuẩn kỹ thuật, giúp bạn ngăn ngừa rủi ro, phát hiện sớm hư hỏng và kéo dài tuổi thọ công trình trước khi quá muộn.
Bách Khoa EC đơn vị kiểm tra cầu uy tín và chuyên nghiệp
Vì sao nên chọn Bách Khoa để kiểm tra cầu?
Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm: Các kỹ sư của Bách Khoa đều có chứng chỉ hành nghề kiểm định xây dựng, từng tham gia nhiều dự án trọng điểm quốc gia như cầu vượt, cầu treo, cầu bê tông dự ứng lực, cầu thép.
Thiết bị kiểm định hiện đại: Hệ thống máy đo siêu âm, thiết bị thử tải động, tĩnh, thiết bị NDT (kiểm tra không phá hủy), máy đo độ võng, máy toàn đạc điện tử được nhập khẩu từ Nhật Bản, Đức, và Mỹ giúp kết quả đo chính xác, khách quan.
Quy trình kiểm tra cầu đạt chuẩn: Bách Khoa áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn như TCVN 11823-2017 và 22TCN 263-2000, đảm bảo mỗi công trình được kiểm định theo đúng quy chuẩn kỹ thuật.
Báo cáo khoa học, dễ hiểu, đầy đủ: Báo cáo kiểm tra cầu được trình bày chi tiết, có hình ảnh minh họa, biểu đồ phân tích và đề xuất giải pháp rõ ràng, giúp cơ quan quản lý dễ dàng đưa ra quyết định bảo trì, sửa chữa.
Tư vấn giải pháp toàn diện: Không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra cầu, Bách Khoa còn cung cấp dịch vụ tư vấn thiết kế, gia cố, phục hồi và kéo dài tuổi thọ công trình.
Kiểm tra cầu không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là một khoản đầu tư chiến lược vào sự an toàn và bền vững của hệ thống giao thông quốc gia. Giữa bối cảnh lưu lượng và tải trọng giao thông ngày càng tăng, cùng với sự khắc nghiệt của điều kiện tự nhiên, việc thực hiện quy trình kiểm tra cầu chuẩn và tuân thủ tần suất kiểm tra cầu theo quy định càng trở nên cấp thiết. Bất kỳ sự chủ quan hay bỏ qua nào trong công tác kiểm tra cầu đều có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc, gây thiệt hại nghiêm trọng cho xã hội.
Do đó, các đơn vị quản lý cần chủ động tìm kiếm các dịch vụ kiểm tra cầu uy tín, áp dụng công nghệ kiểm tra hiện đại để đảm bảo mọi cây cầu, dù lớn hay nhỏ, đều được "chăm sóc sức khỏe" một cách toàn diện và kịp thời.